کليد هاي اتوماتيک کمپکت (بدنه تزريقي)(MCCB) :
بدنه اين نوع از کليد ها از نوع خاصي از قالبهاي تزريقي ساخته مي شود و از جمله خصوصيات آنها کوچک بودن ابعاد آنها و از معايب آنها مي توان به عدم امکان سرويس و تعمير آنها و کمتر بودن قدرت قطع آنها نسبت به کليد هاي هوايي اشاره نمود .
کليد هاي اتوماتيک تا رنج 1250 آمپر از نوع کمپکت و کليد هاي با جريان نامي بالاتر از نوع هوايي مي باشند.
مزاياي استفاده از کليد هاي اتوماتيک :
1- کليد هاي اتوماتيک پس از قطع مدار در اثر جريان زياد و يا هر عامل ديگري بلافاصله آماده بهره برداري مجدد مي باشند.
2- با کمک کنتاکتهاي فرعي که در آن تعبيه شده است مي توان وضعيت کليد را در هر حالت توسط سيگنال تعيين و در اتاق فرمان منعکس کرد.
3- ساختمان اين کليد ها به گونه اي است که اگر کليد را برروي يک مدار اتصال کوتاه شده ببنديم در ضمن عمل بسته شدن رله اضافه جريان کليد بسرعت وارد عمل شده و مدار را قطع مي کند .
استاندارد کليد هاي اتوماتيک فشار ضعيف :
1- IEC 60947-1
2- IEC 60947-2
منحني مشخصه زمان –جريان
در اكثر كليد هاي كمپكت تنظيمات جريان اتصال كوتاه (Im) بصورت ضريبي از جريان نامي (In) مي باشد ولي در برخي از موارد جريان اتصال كوتاه كليد ضريبي از جريان با تنظيمي مي باشد .
قطع كليد در اثر عبور جريان اضافه بار يا اتصال كوتاه به ترتيب بستگي به مقادير تنظيمي Ir و Im دارد و زمان قطع كليد از روي منحني مشخصه زمان – جريان كليد تعيين مي گردد .
براي تنظيم رله مغناطيسي بايد مينيمم جريان اتصال كوتاه در محل محاسبه و تنظيم رله مغناطيسي بر اساس مينيمم جريان اتصال كوتاه در محل انجام مي گيرد .
-تاثير درجه حرارت بر روي رله اضافه بار
كليه كليدهاي كمپكت معمولا براساس سفارش مشتري در 40 يا 45 درجه سانتيگراد كاليبره مي شود .
-تجهيزات جانبي قابل نصب بر روي كليدها :
1- موتور الكتريكي : به منظور شارژ (وصل ) يا دشارژ (قطع) از راه دور كليدهاي اتوماتيك از موتور الكتريكي استفاده مي شود .
2- رله شنت تريپ (Shunt Trip): اين رله هنگامي كه ولتاژ تغذيه اش مقداري بين 70 تا 110 درصد ولتاژ نامي گردد فرمان قطع كليد را صادر مي كند يا مي توان به كمك كنتاكت كمكي عمل اين رله را براي مقاصد ديگر مانيتور نمود. اين رله ها در كليد هاي كمپكت در دو تيپ كلي براي ولتاژ dc و ac ساخته شده اند .
2- رله افت ولتاژ (Under Voltage): اين رله هنگامي كه ولتاژ تغذيه اش كوچكتر يا مساوي 70% ولتاژ نامي گردد فرمان قطع كليد را صادر مي كند . اين رله همچنين از وصل كليد در هنگام پايين بودن ولتاژ جلو گيري مي كند .
رله هاي افت ولتاژ در دو نوع uvr و uvrd ساخته شده اند و تفاوت آنها در زمان قطع مي باشد . uvr به محض افت ولتاژ از حد معين فرمان قطع را صادر مي كند ولي uvrd همين عمل را بعد از يك تاخير زماني انجام مي دهد .
3- كنتاكت هاي كمكي (AS on/off switch):
كنتاكت هاي كمكي همزمان با پلهاي اصلي كليد عمل مي كنند و همواره وضعيت قطع يا وصل كليد را در پايانه هاي خود نمايش مي دهند .
4- كنتاكت هاي كمكي (BA): كنتاكت هاي خطا در هنگام وقوع يك اضافه بار يا يك اتصال كوتاه عمل كرده و آن را در پايانه هاي خود منعكس مي نمايند .
5- واحد محدود كننده جريان (Limiter Unit): از اين واحد به منظور بالا بردن قدرت قطع كليدهاي كمپكت استفاده مي شود .
6- كشويي (Plug-in): از اين تجهيز جهت كشويي كردن كليد هاي mccb استفاده مي شود.
کلیدهای اتوماتیک کمپکت
نرم این کلیدها از160 آمپر تا ۱۶۰۰آمپر است اما این کلیدها حداکثر تا ۳۲۰0 آمپر نیز ساخته می شوند. فریم این کلیدها با افزایش جریان نامی آنها بزرگ می شود. بطور مثال کلیدهای کمپکت ساخت شرکت ABB، تیپ I somax آن از ۱۲۵ آمپر تا ۳۲۰۰ آمپر ساخته می شود.
کلیدهای هوایی
این کلیدها از انواع دیگری از کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف هستند که در آمپراژ بالا مورد استفاده قرارمی گیرند. حد بالای جریان این کلیدها تا ۶۳۰۰ آمپر می باشد. نرم این کلیدها از۶۳۰ آمپر تا ۱۶۳۰۰ آمپر است. کاربرد این کلیدها عمدتأ در ورودی تابلوها می باشد که هم جریان بالایی دارد و هم برای برقراری Selectivity کامل بین کلیدهای ورودی و کلیدهای خروجی که معمولأ از نوع کمپکت می باشند، بکار برده می شود. کلیدهای هوایی دارای رله هایی که در داخل خود کلید جاسازی شده اند(Built-in) می باشد. ویژگی این رله ها خاصیت تاخیری یا Time Delay آنهاست که عنصر اصلی در تامین Selectivity از طریق صدور فرمان قطع با تاخیر می باشند. Selectivity همان پدیده تقدم قطع در خروجیها نسبت به ورودی هاست. به این معنی که اگر خطایی در یک فیدر خروجی رخ داد، ابتدا کلید خروجی قطع شود و تنها در صورت تداوم خطا روی مدار و عمل نکردن کلید خروجی، کلید ورودی با تاخیر کل تابلو را بی برق می کند. اهمیت این موضوع در این است که در صورت وقوع خطا در یکی از خروجیها کل تابلو بی برق نشود.
یادآوری: استفاده از کلیدهای کمپکت در هر دو مدار خروجی و ورودی در تابلو حتی اگر کلید ورودی دو سایز بالاتر از بالاترین سایز کلید در خروجیها انتخاب شود، تنها در محدوده کوچکی از جریان اتصال کوتاه، Selectivity را تامین می کند و به هر حال Selectivity کامل بدست نمی آید.
کلیدهای مینیاتوری
از انواع کلیدهای فشار ضعیف که معمولأ در جریانهای پایین و در تابلوهای روشنایی وتابلوهای توزیع با توان کم و یا جهت حفاظت مدارات کنترل و فرمان تجهیزات و تاسیسات برقی مورد استفاده قرار می گیرد. جریان قطع اتصال کوتاه این کلیدها معمولأ چندان بالا نیست. حداکثر جریان مورد استفاده با کلید مینیاتوری ۱۰۰ آمپر است و همینطور جریان قطع اتصال کوتاه این کلیدها بصورت نرم ۱۰ کیلو آمپر و حداکثر ۲۵ کیلو آمپر است. این کلیدها دارای دو نوع کاربرد صنعتیIEC60947 و کاربرد مسکونی IEC60898 هستند.
کلیدهای حافظ موتور
همانگونه که از اسم این کلیدها معلوم است این کلیدها برای حفاظت موتورها بسیار کاربرد دارند.این کلیدها معمولا” تا ۱۰۰ آمپر ساخته می شوند و برای موتورهای تا ۵۵کیلو وات مناسب هستند.
کلیدهای حافظ جان
یکی از عوامل اصلی در بروز خسارات مالی، صدمات و تلفات جانی به ویژه در منازل مسکونی، مراکز اداری، تجاری و مجتمع های صنعتی عدم رعایت مسائل ایمنی در استفاده از انرژی برق می باشد. بمنظور حفاظت از جان افراد در مقابل خطر برق گرفتگی و جلوگیری از خطرات جریان نشتی از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی (محافظ جان) استفاده می شود. این کلیدها که براساس حساسیت خود به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می شوند، علاوه بر حفاظت افراد در مقابل تماس مستقیم و یا غیر مستقیم برق، با جلوگیری از نشتی جریان در حفاظت دستگاه ها و تجهیزات صنعتی نیز موثر می باشند. براین اساس در صورتی که حساسیت کلیدها تا ۳۰ میلی آمپر باشد این کلید به عنوان حفاظت از جان و در صورتی که حساسیت آن بیشتر از ۳۰ میلی آمپر باشد به عنوان حفاظت از تجهیزات صنعتی بکار می رود .
اساس کار کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی، مقایسه جریان ورودی با جریان خروجی کلید می باشد به طوری که اگر جریان نشتی در مداری که کلید در آن واقع شده است بیشتر از حساسیت کلید باشد کلید عمل کرده و جریان ورودی و در نتیجه مدار را قطع می نماید. از مزایای دیگر استفاده از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی جلوگیری از بروز آتش سوزی در اثر وجود جریان نشتی می باشد. باتوجه به اینکه یک جریان نیم آمپری می تواند باعث بروز آتش سوزی شود، کلید حفاظت از خط برق گرفتگی با تشخیص جریان نشتی و قطع جریان ورودی، مانع از بروز آتش سوزی می شود. همچنین از آنجا که در صورت وجود جریان نشتی در بدنه وسائل برقی، این جریان به مرور زمان زیاد می شود و احتمال سوختن وسایل برقی را به وجود می آورد لذا استفاده از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی ضروری بوده و با توجه به کاهش میزان هدر رفتن انرژی الکتریکی و برق مصرفی صرفه جوئی اقتصادی و حفظ ثروتهای ملی را نیز در بر خواهد داشت.
مشخصات کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی ( جریان نشتی ) :
- دمای کاری کلیدها جهت قطع جریان نشتی متناوب از ۲۵ تا ۴۰ درجه سیلسیوس و با قدرت اتصال کوتاه ۶ تا ۲۵ کیلو آمپر می باشد .
- جهت حفاظت کـلـیـدهـا و مـدار مصرفی در مـقـابـل اتصال کوتاه و اضافه بار بایستی فیوز پشتیبان (BackUpFuse) با توجه به جریان نامی کلید و مشخصات ارائه شده در کاتالوگ نصب گردد .
- کلیدها با جریان نامی ۱۲۵-۱۶ آمپر تولید می شوند .
- کلیدها جهت استفاده مشترکین تکفاز (خـانـگی) بـه صورت دو پـل (فـاز + نـول) و مشترکین سه فـاز (صنعتی) به صورت چهار پل، که می تواند همراه با نول و یا بدون نول (در سیستم های سه سیمه) بکار رود .
- میزان جریان قطع خودکار کلیدها (حساسیت) از ۱۰ میلی آمپر تا ۵۱ آمپر ، و مدت زمان قطع حداکثر ۲۰۰ میلی ثانیه است .
- باتوجه به موقعیت نصب، سیم های ورودی و خروجی می توانند از بالا و یا پائین به کلید متصل شوند که این امر در کارکرد کلید اثری نخواهد داشت .
- درجه حفاظت کلیدها برای جلوگیری از ورود اجسام خارجی برابر با IP 40 می باشد.
- کلیه عملیات نصب و رفع نقص بایستی توسط فرد متخصص انجام شود .
- ترمینال های ورودی و خروجی کلیدها باتوجه به آمپر کلید برای بالاترین قطر کابل یا سیم در نظر گرفته شده و از این نظر مشکلی وجود نخواهد داشت.
کنتاکتور چیست؟
کنتاکتور وسیله اي است که در آن با استفاده از خاصیت الکترومفناطیس تعدادي کنتاکت به یکدیگر وصل یا از یکدیگر جدا می شوند. از این خاصیت جهت قطع و وصل و یا تغییر اتصال مدار استفاده می شود. هر کنتاکتور معمولاً داراي سه کنتاکت اصلی براي مدارمی باشد.
کنتاکتور از دو هسته E شکل که یکی ثابت و دیگري متحرك است، تشکیل می شود. در میان هستۀ ثابت یک سیم پیچ قرار دارد که با عبور جریان از آن نیرویی ایجاد می شود که هسته متحرك را به هستۀ ثابت متصل میکند. با حرکت هستۀ متحرك، تعدادي کنتاکت باز، بسته و تعدادي کنتاکت بسته، باز خواهند شد. رابطه نیروي کششی مغناطیسی کنتاکتورها عبارت است از :
F = Fm sin2 ωt
نکته 1: در هستۀ کنتاکتورهاي AC براي جلوگیري از لرزش ناشی از فرکانس از یک حلقۀ اتصال کوتاه شده مانند آنچه که در موتورهاي با قطب چاکدار وجود دارد، استفاده می شود. با القاي ولتاژ در حلقۀ اتصال کوتاه، جریانی از آن خواهد گذشت و این جریان شاري را تولید می کند که با شار اصلی 90 درجه اختلاف فاز دارد و باعث می شود در هسته دائماً شار وجود داشته باشد و نیروي دائمی دو بخش ثابت و متحرك هسته را به هم متصل نگه دارد.
مزایاي استفاده از کنتاکتورها نسبت به کلیدهاي دستی صنعتنی عبارتند از :
1- امکان کنترلی مصرف کننده از راه دور
2- کنترل مصرف کننده از چند محل
3- امکان طراحی مدار فرمان اتوماتیک براي مراحل مختلف کار مصرف کننده
4- سرعت قطع و وصل زیاد و کم بودن استهلاك کلید
5- از آنجا که در کنتاکتورها در هنگام قطع و وصل کنتاکتها بر روي هم ساییدگی مکانیکی ندارند لذا عمر مکانیکی آنها نسبت به سایر کلیدها بیشتر است
6- هنگام قطع برق، مدار مصرف کننده به وسیلۀ کنتاکتور قطع می شود و شروع به کار دستگاه نیاز به استارت مجدد دارد. در نتیجه از خطرات وصل ناگهانی دستگاه جلوگیري به عمل می آید
7- از نظر حفاظتی نیز کنتاکتورها مطمئن تر بوده، داراي حفاظت مناسبتر و کامل تر هستند.
جریانهاي نامي كنتاكتور
در هر کنتاکتور، جریانهاي نامی مختلفی تعریف می شود. این جریانها عبارتند از
جریان دائمی: این جریان با Ith2 نشان داده می شود و جریانی است که در شرایط کار عادی، در زمانی نا محدود و بدون قطع شدن از کنتاکتها عبور نموده، حرارت غیر مجاز تولید نکند و لزومی به تعمیر و سرویس کنتاکتور نیز احساس نشود.
جریان هفتگی: این جریان با Ith1 نشان داده می شنود و جریانی است که در شرایط نرمال و با هفته ای یکبار اتصال از کنتاکتها عبور کرده و تغییری در خصوصیات کنتاکتور به وجود نیاورد.
جریان شیفتی (هشت ساعتی) : این جریان با Ith نشان داده می شود و جریانی است که در شرایط کار نرمال و با یکبار اتصال در هر هشت ساعت (یک شیفت کاری) از کنتاکتها می گذرد و تغییری در خصوصیات کنتاکتور به وجو نیاورد.
جریان کار نامی: این جریان با Ie نشان داده می شود و جریانی است که شرط استفاده از کنتاکتور را در رابطه با نوع و مقدار ولتاژ بار بیان می کند. مثلاً اگر این جریان به طور دائم از کنتاکتور عبور نماید. مقدار Ie برابر با Ith خواهد بود. ( Ie=Ith )
جریان اتصال کوتاه: مقدار ماکزیمم جریان در لحظة اتصال کوتاه که ممکن است باعث آسیب در کنتاکتور شود به جریان اتصال کوتاه ضربه ای معروف است. (Is) همچنین مقدار مؤثر جریان اتصال کوتاه که کلید برای مدت یک ثانیه قادر به تحمل آن است، جریان یک ثانیه ای یا جریان نامی زمان کم نامیده می شود و با Ith (Is) مشخص می گردد.
ولتاژ های نامي
كنتاكتور ولتاژهاي نامی تعریف براي هر کنتاکتور عبارتند از
ولتاژ کار نامی: این ولتاژ که با Ue نشان داده می شود مربوط به کنتاکتها بوده و مقدار ولتاژي است که کنتاکتها با جریان نامی Ie در آن به کار گرفته می شوند. این ولتاژ، توانایی قطع و وصل، نوع و محل استفادة کنتاکتور را مشخص می کند
ولتاژ عایقی نامی: این ولتاژ که با Ui نشان داده می شود، ولتاژي است که استحکام عایقی بین کنتاکتها را نشان می دهد.
ولتاژهای نامی تغذیه بوبین: این ولتاژ که با Ue نشان داده می شود ولتاژي است که باید به بوبین کنتاکتور اتصال یابد تا کنتاکتور عملکرد داشته باشد.
نکته 2 : ولتاژ کنتاکتورهاي صنعتی از 220 ولت تا 660 ولت و کنتاکتهاي اصلی آنها براي جریان 9 A تا 2750A (مجهز به رادیاتورهاي خفه کننده جرقه در موقع قطع و وصل) ساخته می شوند.
نکته 3 : ولتاژ تغذیه بوبین کنتاکتورها متفاوت بوده و از 24 تا 380 ولت ساخته می شوند. در اکثر کشورهاي صنعتی براي حفاظت بیشتر، تغذیه بوبین کنتاکتورها را زیر ولتاژ حفاظت شده (65 ولت) انتخاب می کنند و یا براي تغذیۀ مدار فرمان از ترانسفورماتور جدا کننده استفاده می کنند.
قابلیت قطع و وصل و طول عمر كنتاكتور
سرعت قطع و وصل کنتاکتورها در زیر بار را می توان بدون آنکه آسیبی به آنها برسد با طراحی و انتخاب مناسب با 3000 بار در مدت افزایش داد.
تعداد دفعات قطع و وصل کنتاکتور (هر قطع و وصل یک بار) عمر مکانیکی نامیده می شود. طول عمر مکانیکی با حروف از A تا F که اصطلاحاً کلاس کلید نامیده می شود مشخص می شود حرف A تعداد 103 بار قطع و وصل، حرف B تعداد 104 بار، C تعداد 105 بار،D تعداد 106 بار، E تعداد 107 بار وF تعداد 108 بار قطع و وصل را نشان می دهد.
نکته 4 : بعد از حروف کلاس کلید ممکن است عددي به عنوان ضریب قرار گیرد مثلاً E3 براي طول عمر 3×107 بار قطع و وصل به کار می رود.
قدرت قطع كنتاكتور
به منظور انتخاب کنتاکتور مناسب براي مصرف کننده هاي مورد نظر باید به مشخصات توان، ولتاژ، جریان و ضریب قدرت باري که کنتاکتور مجاز است به آن وصل شود، توجه کرد. همچنین کنتاکتهاي کنتاکتور باید تحمل جریان راه اندازي، جریان دائمی و جریانهاي اتصال کوتاه لحظه اي پیش آمده را نیز داشته باشند. قدرت کنتاکتهاي کنتاکتور در تحمل قوس الکتریکی ناشی از قطع کنتاکتها را قدرت فزع کنتاکتور می نامند. مشخصات بیان شده در بسیاري از موارد بر روي بدنۀ کنتاکتور یا در کاتالوگ آن نوشته می شوند.
براي راحتی کار انتخاب کنتاکتور، طبقه بندي خاصی را براي کنتاکتورها در نظر می گیرند، این طبقه بندي بر اساس نوع جریان و موارد کاربرد انجام می شود. جدول 7 -1 طبقه بندي را نشان می دهد.
فیوز و کلید اتوماتیک چیست؟
بمنظور حفاظت تأسیسات روشنائی، برق صنعتی، سیم و کابل و ماشین آلات در برابر اضافه بار و جریان اتصال کوتاه از فیوز، کلید- فیوز و کلیدهای اتوماتیک استفاده می گردد. لیکن به لحاظ اینکه اولا فیوزها همیشه نمی توانند عمل حفاظت موضعی و سلکتیو را در انواع مختلف شبکه ها بطور کامل و بدون خطا انجام دهند و در ثانی بعلت اینکه در شبکه سه فاز در موقع ازدیاد جریان اغلب قطع سه فاز بطور همزمان لازم و ضروری است لذا نمی توان همیشه از فیوز و کلید- فیوز استفاده کرد. در ضمن در بعضی از شبکه های توزیع می بایست به محض برگشت جریان (ولتاژ) یا افت بیش از حد مجاز ولتاژ، مدار بطور خودکار قطع و آلارمهای لازم ایجاد گردد. همچنین در بعضی موارد ورود اتوماتیک یا دستی دیزل ژنراتور یا ترانسفورماتور در شبکه توزیع جهت تداوم کار شبکه یا انجام تعمیرات دوره ای شبکه اجتناب ناپذیر می باشد. در چنین حالاتی فقط از کلید اتوماتیک می توان استفاده کرد.
کلیدهای اتوماتیک علاوه بر موارد فوق نسبت به فیوزها و کلید- فیوزها دارای مزایای زیر می باشند:
- کلید خودکار پس از قطع مدار در اثر جریان زیاد و یا هر عامل دیگری بلافاصله مجددا آماده بهره برداری می باشد.
- با کمک کنتاکتهای فرعی که در آن تعبیه شده می توان وضعیت کلید را در هر حالت (قطع، وصل یا وقوع خطا) توسط سیگنال تعیین و در اطاق فرمان منعکس کرد.
- ساختمان این کلیدها بگونه ای است که اگر کلید را بر روی یک مدار اتصال کوتاه شده ببندیم، در ضمن عمل بسته شدن، رله اضافه جریان کلید به سرعت وارد عمل شده و مدار را قطع می کند.
از انواع کلیدهای فشار ضعیف می توان به کلیدهای زیراشاره کرد:
کلیدهای اتوماتیک کمپکت Moulded Case Circuit Breaker: MCCB
کلیدهای اتوماتیک هوایی Air Circuit Breaker: ACB
کلیدهای مینیاتوری Miniature Circuit Breaker: MCB
کلیدهای حافظ موتور Motor Protection Circuit Breaker: MPCB
کلیدهای محافظ جان Residual Current Circuit Breaker: MCCB
کلید اتوماتیک و کلید غیر اتوماتیک:
ابتدا لازم است بدانیم کلیدهای اتوماتیک با کلیدهای غیر اتوماتیک چه فرقی دارند،کلیدهای اتوماتیک به کلیدهایی گفته می شود که دارای رله هستند و هر کدام برای کاربردهای مخصوصی مورد استفاده قرار می گیرد بطور مثال کلیدهای اتوماتیک هوایی دارای رله های بسیار هوشمندی از نوع رله های الکترونیکی هستند،اما کلیدهای غیر اتوماتیک کلیدهایی هستند که صرفا”برای قطع و وصل مورد استفاده قرار میگیرد و فاقد رله می باشند بطور مثال کنتاکتور یک تجهیز غیر اتوماتیک است که برای قطع و وصل های گوناگون با کاربردهای مختلف یک مشخصه ای دارد مثلا”کنتاکتور AC3 برای بارهای القایی است.
بیشترین توصیه ای که روی کلیدهای فشار ضعیف انجام می دهند روی current limiting است، هر چه این خاصیت بیشتر شود کلید گرانتر می شود. این خاصیت مستقیما”به زمان قطع کلید بستگی دارد.
*معمولأ در کاتالوگ کلیدهای فشار ضعیف دو مشخصه فنی به نامهای ICU و ICS مشخص شده اند که دانستن مفهوم آنها در انتخاب کلید مهم است.
ICU: جریان اتصال کوتاهی که کلید تنها یکبار بدون آنکه آسیبی ببیند قادر به قطع آن می باشد و برای دفعات بعدی نیاز به تعمیر و سرویس و یا تعویض دارد.
ICS: جریان اتصال کوتاهی که کلید به دفعات قادر به قطع آن می باشد بدون اینکه آسیبی ببیند و یا نیاز به تعمیر و یا تعویض پیدا کند.
بحث اتصال کوتاه در استاندارد IEC60974-2 دارای دو Category میباشد:
Category 1: در این نوع، کلیدها بدون رنج اتصال کوتاه هستند و به ازای اتصال کوتاه، لازم است مورد بازبینی قرار گیرند.
Category2: در این نوع، کلیدها یک مدت زمان کوتاه برای تحمل جریان اتصال کوتاه دارند و این قضیه به Current Limiting وسیله بستگی دارد.
در نوع دوم حفاظت و سلامت تجهیزات بهتر از نوع اول است.
انواع کلید اتوماتیک
بی متال چیست و کارکردهای آن کدام است
برای حفاظت از موتورهای الکتریکی در مقابل اضافه بار از رله های حرارتی (بی متال) استفاده می شود. اساس کار این رله ها بر پایه اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز به کار رفته است.
بر اثر عبور جریان از بی متال، دو فلز گرم می شوند و طول آن ها افزایش می یابد. از آن جایی که ضریب انبساط طولی یکی از فلزات بیشتر از دیگری است. دو فلز با هم به سمت فلزی که ضریب انبساط طولی کمتری دارد خم می شود. درنتیجه مسیر عبور جریان کنتاکت ها باز و مدار قطع می شود.
قسمت های مختلف یک نمونه از بی متال را در تصویر زیر مشاهده می کنید:
teplovoe-rele-nr2-25.jpg
نحوه کار بی متال
اصول ساختمان آن از دو فلز، که داراى ضريب انبساط طولى مختلف اند، تشکيل شده است. اين دو فلز در حالت گرم، به وسيله ى غلتک پرس و به صورت يک تکه ديده مى شود. اين دو فلز يک بى متال را تشکيل مى دهند. در اثر عبور جريان، هر دو فلز گرم و طول آن ها زياد مى شود و چون ازدياد طول يکى از فلزات بيشتر از ديگرى است، از اين رو دو فلز با هم خم می شوند. اين حرکت به طور مستقيم و يا به وسيله ى اهرم هايى به يک کنتاکت منتقل مى شود و مدار را قطع يا وصل مى کند. از خاصيت بى متال در فيوزها، رله هاى بى متالى و… استفاده مى شود.
رله ى بار زياد (بى متال) قابل تنظيم است و در مقابل اضافه بار از 1.05 تا 10 برابر جريان نامى، موتور را قطع مى کند. در نمونه ى سه فاز آن رله های حرارتی از سه پل قدرت براى عبور جريان اصلى مصرف کننده تشکيل شده و داراى دو کنتاکت فرمان است.
يکى کنتاکت بسته جهت قطع مدار تغذيه ى کنتاکتور و ديگرى کنتاکت باز که پس از عمل بى متال بسته مى شود و براى اطلاع دادن از خطاى حاصل در مدار به کار مى رود. بعضى از اين رله ها کليدى دارند که براى دو حالت دستى و اتوماتيک طراحى شده اند. در حالت دستى پس از عمل رله بايد با دست آن را به حالت اوّل برگرداند. در حالت اتوماتيک، رله پس از مدت زمانى معين به حالت اول باز مى گردد.
Contact-spring.jpg
a) تحت دمای معمولی
b) وقتی که بی متال گرم می شود
رله بیمتال سه فاز معمولاً دارای سه پل قدرت و دو کنتاکت فرمان است (یک کنتاکت باز برای اتصال به سیستم ھشداردھنده و یک کنتاکت بسته برای قراردادن در مسیر تغذیه کنتاکتور).
کنتاکت معمولا بسته NC با شماره های 95-96 و کنتاکت های معمولا باز NO با شماره های 97-98 مشخص می شوند. برخی از رله ھای بیمتال دارای دو حالت دستی و خودکار ھستند که در حالت دستی اگر رله عمل کند باید آن را به حالت اول بازگرداند، اما در حالت خودکار برگشتن به حالت اول پس از RESET صورت دستی و با فشردن دکمه گذشت مدتی معین به صورت خودکار انجام میشود.
طرز قرار گرفتن بی متال در مدار
بی متال می تواند در سیستم های سه فاز یا یک فاز استفاده شود. در سیستم های سه فاز جریان برق بعد از عبور از کنتاکتور به پیچ های شماره 1 و 3 و 5 وارد شده (ورودی) و از پیچ های 2 و 4 و 6 (خروجی) به الکتروموتور وارد می شود. یعنی سه عدد تیغه های بی متال به صورت سری با مصرف کننده قرار می گیرد و دو عدد کنتاکت های فرمان که کنتاکت های بسته با شماره 95-96 (N.C) و کنتاکت های باز با شماره 97-98 (N.O) مشخص و جهت فرمان به قسمت های مختلف مدار استفاده می گردد. تیغه های فرمان به وسیله اهرمی در امتداد سه تیغه اصلی قرار گرفته است که با کج شدن هر کدام از بی متال ها می تواند تغییر وضعیت دهد.
از کنتاکت های بسته (95-96) برای قطع مدار فرمان و از کنتاکت های باز (97-98) برای آلارم دادن با استفاده از زنگ اخبار یا چراغ سیگنال و یا وصل مدار دیگر در هنگام بروز خطا (اضافه بار) استفاده می گردد. در سیستم های تک فاز باید نول و فاز را به بی متال وصل نمود. برای اطمینان بیشتر معمولا دو عدد از تیغه های بی متال را باهم سری نموده و در مسیر فاز و تیغه سوم را در مسیر نول قرار می دهند.
شرکت پیشران صنعت ویرا با اساس نامه اتوماسیون صنعتی و کنترل ابزار دقیق و ساخت تابلوهای برق فشار قوی و ضعیف از سال 92 تاسیس گشت و ازهمان ابتدا در حوزه کاربرد ابزار دقیق در bms و سپس تولید و ساخت آنها قدم نهاد و در ادامه مسیر توانست با اتکا به تجربیات چندین ساله و استخدام نیروهای متخصص برق عملا جزو شرکتهایی باشد که محصولات قابل اتکایی با عناوین مانیتورینگ شرایط محیطی اتاق سرور -کنترلرهای دمای دیتا سنتر -دیتالاگرهای سردخانه و انبار -هشدار دهنده های دمای یخچال و فریزر و شمارشگرهای نمایشگاهی و فروشگاهی و تابلوهای برق متنوع با کاربردهای مختلف روانه بازار نماید در حال حاضر سیستمهای کنترل دما و رطوبت اتاق سرور این شرکت تنها سیستم مبتنی بر سخت افزار صنعتی plc-hmi در ایران است.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
